فایل کتاب اکتشاف کاربردی آب زیرزمینی در حوزه‌های آبخیز

فایل کتاب با عنوان : اکتشاف کاربردی آب زیرزمینی در حوزه‌های آبخیز

تألیف:  دکتر فریدون قدیمی

با افزایش جمعیت شهری و روستائی نیاز به آب جهت مصارف شرب، کشاورزی و صنعت افزایش یافته است. با خشکسالی‌های اخیر منابع آب سطحی محدود و توجه به منابع آب زیرزمینی بیشتر شده است. با برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی سطح آب زیرزمینی بسیاری از دشت‌ها به شدت افت نموده است. بنابراین، شرایط ایجاب نموده تا انسان حفر چاه‌های عمیق در آبرفت‌ها و سنگ‌ها را در پیش گیرد. از طرفی، حفر چاه‌های آبرفتی و سنگی عمیق هزینه بالایی را می‌طلبد. ضمناً با تهی شدن آب آبخوان‌ها ریسک حفر چاه افزایش یافته است. با توجه به هزینۀ بالای حفر چاه و کاهش در ریسک حفر چاه، نیاز به علم و تجربۀ آب‌شناسی افزایش یافته است. بنابراین، در اکتشاف آب زیرزمینی بایستی شناخت کاملی از وجود آب و آبخوان مناسب داشت.

در خصوص وضعیت کمّی و کیفی آب زیرزمینی در یک منطقه بایستی از علوم هواشناسی، هیدرولوژی (آب‌های سطحی)، هیدروژئولوژی (آب‌های زیرزمینی) و هیدروژئوشیمی جهت تعیین آبخوان مناسب از علوم زمین‌شناسی و ژئوفیزیک و جهت دستیابی به آب زیرزمینی از علوم حفاری اکتشافی و پمپاژ بهره‌مند شد. در بحث وضعیت کمّی و کیفی آب در یک منطقه آمارهای هواشناسی، هیدرولوژی، هیدروژئولوژی و هیدروشیمی تهیه شده توسط سازمان‌های متولی (سازمان هواشناسی، سازمان آب) به عنوان اسناد معتبر هستند. به دلیل محدودیت در ایستگاه‌های هواشناسی و هیدرولوژی و همچنین محدودیت در آمار کمّی و کیفی منابع آب زیرزمینی در حوزه‌های آبخیز کوچک غالباً در مطالعات تعیین آب‌های سطحی و زیرزمینی با مشکل مواجه هستیم.

بنابراین لازم بوده به روش‌های تجربی، آمار را بازسازی و همچنین از روابط اصلاح و تأیید شده در ایران استفاده نمائیم. این مشکل اغلب در مطالعات اکتشاف منابع آب زیرزمینی (تأمین آب کشاورزی، شرب روستایی، صنایع و خصوصاً معادن) حوزه‌های آبخیز کوچک بروز می‌نماید. روند اکتشاف آب زیرزمینی با دو گروه از مطالعات دنبال می‌شود:

  الف- فیزیوگرافی، هواشناسی، هیدرولوژی و هیدروژئوشیمی با هدف کمّیت و کیفیّت آب زیرزمینی؛ 

  ب- زمین‌شناسی، هیدروژئولوژی و ژئوفیزیک با هدف شناسایی آبخوان.

  روند مطالعات اکتشاف آب زیرزمینی در این کتاب به طریق کاربردی دنبال شده تا بتوان به آب قابل اطمینان از نظر کمّی و کیفی و آبخوان مناسب دست یافت و سپس اقدام به حفر چاه نمود. بنابراین مزیت کتاب اخیر بر کتاب‌های دیگر را می‌توان به شرح ذیل خلاصه نمود:

- مطالعات لازم در اکتشاف آب زیرزمینی را قدم به قدم ارائه می دهد.

- در اکتشاف آب زیرزمینی حوزه های آبخیز کوچک که فاقد داده های آماری است کاربرد وسیع دارد.

- روش های کاربردی و عملی را در هریک از مطالعات اکتشاف آب زیرزمینی به خوبی ارائه می دهد.

- از روش ها و روابطی استفاده شده که تأیید شده بوده و کاربردی وسیعی در اکتشاف آب زیرزمینی دارند.

- موضوعاتی که در هریک از مطالعات ارائه شده منطبق بر شرح خدمات اکتشاف عمومی آب زیرزمینی است.

- روند مطالعات اکتشاف آب زیرزمینی در این کتاب جهت حفر چاه های بهره برداری می باشد.

- کتاب مورد نظر راهنمایی برای کارشناسانی بوده که مطالعات اکتشاف آب را جدّی گرفته و آگاهانه اقدام به حفر چاه می نمایند. عدم آگاهی به علم اکتشاف آب زیرزمینی منجر به حفر چاه های غیر موثر شده که هزینۀ هنگفتی برای دولت و ملت داشته است. چه بسا چاه های بهره بردای حفر شده فاقد آب بوده، با آب شور مواجه شده، به آب کم برخورد نموده  و یا در حریم چاه های دیگر بوده است. 

- مثال های کاربردی ارائه شده حاصل صدها مطالعه در غالب قراردادهای مطالعاتی، تحقیقاتی و مشاوره نگارنده با سازمان هایی چون آب و فاضلاب شهری، آب و فاضلاب روستایی، آب منطقه ای، شرکت شهرک ها، سازمان جهاد کشاورزی، شرکت های خصوصی و اشخاص حقوقی و حقیقی خصوصاً صاحبان اراضی کشاورزی در اکتشاف آب زیرزمینی برای تأمین آب شرب شهرها، روستاها، تأمین آب کشاورزی و آب برای صنایع و معادن بوده است.